Маълумки, одам савдоси – қулликнинг замонавий усули, қул савдосининг янги туридир. Жиноятчилар биринчи навбатда аёллар ва болаларни мажбурий меҳнат ва жинсий қуллик қопқонига алдаб туширади.
Одам савдоси инсонларни ҳуқуқ ва эркинликлардан маҳрум қилади, бутун дунёда уюшган жиноятчиликнинг ривожланишига сабаб бўлади. Шу жумладан, бу жиноят шахсларга хавф туғдириш йўли билан қўрқитиш, жисмоний ва руҳий тазйиқ ўтказиш, номусга тегиш, ҳужжатларни ўғирлаш орқали амалга оширилади. Жабрланувчилар меҳнат эксплуатацияси ва жинсий эксплуатацияга мажбур қилинади.
Ўзбекистон Республикасида одам савдосининг олдини олиш, унга чек қўйиш борасида турли чора-тадбирлар амалга оширилмоқда.
Жумладан, Конституциянинг 26-моддасига кўра ҳеч ким қийноққа солиниши, зўравонликка, шафқатсиз ёки инсон қадр-қимматини камситувчи бошқа тарздаги тазйиққа дучор этилиши мумкин эмас.
Одам савдосига қарши курашишнинг қонуний тартибга солиниши шахснинг ҳуқуқ ва эркинликларини ҳимоя қилишда самарали восита ҳисобланади.
Одам савдосига қарши кураш бўйича олиб борилаётган чора-тадбирлар самарадорлигини ошириш мақсадида Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги ва бошқа идоралар билан ҳамкорликда “Одам савдосига қарши курашиш тўғрисида”ги Қонун 2008 йил 17 апрелда қабул қилинди ва расман эълон қилинди.
Қонуннинг мақсади одам савдосига қарши курашиш билан боғлиқ масалаларни ҳал этишдан иборат. Шунингдек, одам савдосига қарши курашиш бўйича фаолиятни амалга оширувчи давлат органларининг ваколатлари қонунда аниқ кўрсатилган. Одам савдосига қарши курашиш фаолиятининг идоралараро характерга эга экани инобатга олиниб, одам савдосига қарши курашиш бўйича давлат органлари фаолиятини мувофиқлаштириш юзасидан одам савдосига қарши курашиш бўйича Республика идоралараро комиссиясини ташкил этиш белгиланган.
Шунингдек, Ўзбекистон Республикаси ЖКнинг 135-моддасида одам савдоси, яъни одамни олиш-сотиш ёхуд одамни ундан фойдаланиш мақсадида ёллаш, ташиш, топшириш, яшириш ёки қабул қилиш учун жиноий жавобгарлик назарда тутилган.
Хулоса қилиб айтганда, инсоннинг шаъни ва қадр-қиммати ҳурмат ва эъзозга лойиқ.
Инсоний қадриятларни топташга уринган ҳар қандай шахсга қонун олдида жавобгарлик муқаррардир.
Фозил Юсупов, жиноят ишлари бўйича Косон туман судининг раиси