Коррупция – хавфли иллат

Фуқароларнинг билимсизлиги, ижтимоий нофаоллиги, сиёсий ва иқтисодий талаблар моҳиятини тушунмаслиги, энг асосийси, қонунлардан бехабарлиги, шунингдек, бепарволик, эътиборсизлик иллатлари коррупцияни пайдо қилади, истайсизми-йўқми, ҳаётнинг ҳар бир жабҳасида катта-кичик коррупция аломатларига дуч келасиз.

Шу сабабли, коррупцияга қарши курашишда аҳолининг, айниқса, ёшларнинг ҳуқуқий онги ва ҳуқуқий маданиятини юксалтириш, ҳуқуқий таълим ва тарбияни кучайтириш, жамиятда коррупцияга нисбатан муросасиз муносабатни шакллантириш, мунтазам равишда ҳуқуқий тарғиботлар ўтказилган ҳолда коррупциянинг оқибатларини ҳаётий мисоллар ва таъсирчан воситалар орқали тушунтириш бугунги куннинг асосий вазифаси ҳисобланади.

Коррупцияга қарши курашишда, соҳага оид қонун ҳужжатлари ижросини таъминлашда давлат органлари билан нодавлат нотижорат ташкилотлари ва фуқаролик жамияти институтлари билан ҳамкорликни кучайтириш долзарб аҳамиятга эга. Асосий вазифамиз аҳолида коррупция иллатига нисбатан муросасиз муносабатни қарор топтириш туйғусини шакллантиришдан иборат.

Коррупциявий жиноятлар таҳлили қуйидаги ишларни самарали олиб бориш орқали бу “иллат”ни олдини олиш мумкинлигини кўрсатмоқда.

Биринчи навбатда, фуқароларимиз онгида ҳуқуқий тизимнинг турли соҳалари (ҳуқуқ ижодкорлиги, ҳуқуқий амалиёт, суд, суд жараёни, жазо тайинлаш, адлия органлари хизмати, прокуратура, ички ишлар тизими) ҳақида аниқ тушунчаларни сингдириш, уларга етказиш, очиқлаш лозим ва уларда тўлиқ ва аниқ тушунчалар бўлиши даркор.

Бежизга, “Коррупцияга қарши курашиш тўғрисида”ги Қонуннинг 5-моддасида, аҳолининг ҳуқуқий онги ва ҳуқуқий маданиятини юксалтириш, жамиятда коррупцияга нисбатан муросасиз муносабатни шакллантириш – коррупцияга қарши курашиш соҳасидаги давлат сиёсатининг асосий йўналишидан бири деб белгиланмаган.

Давлат идораларида касбий маҳоратни ошириш, коррупция ва хизмат мавқеини суиистеъмол қилиш ҳолатларининг олдини олишга қаратилган доимий равишдаги ходимлар билан ишлашни йўлга қўйиш орқали давлат бошқарувининг самарадорлигига эришиш мумкин. Бундан ташқари, давлат хизматчиларини ўқитиш мехнизмини ташкил қилиш ҳам алоҳида аҳамият касб этади.

Жумладан, “Коррупцияга қарши курашиш тўғрисида”ги давлат дастурининг 4-бандида, таълим муассасаларининг ўқув дастурларига коррупцияга қарши курашиш махсус курсларини киритиш назарда тутилган.

Бу жараёнда, давлат хизматчиси беғараз, мустақил, ҳалол ва сотилмайдиган, ҳақиқатпарвар, сезгир, кишиларга қайғурадиган, яъни инсонпарвар бўлиши, ўзининг шахсий манфаатларини жамоатчилик манфаатлари билан мослаштириб бориш, шунингдек меҳнатсеварлик, пунктуаллик, хушмомалалик, чуқур мулоҳазалик, тинглай олиш, беғараз ёрдам, буйруқ ва кўрсатмаларни ўз вақтида бажариш, ҳақгўйлик, аниқлик, адолатли қарор чиқариш, шахсан ўзи ёки яқин қариндошлари, таниш-билишлари, яқин ёки ишбилармонлик муносабатларида бўладиган бошқа шахслар учун ҳар қандай наф кўриш ёки афзалликларга эга бўлишни ўз ичига оладиган манфаатлар тўқнашувига сабаб бўладиган шахсий манфаатдорлик ҳолатларига йўл қўймаслик каби фазилатларини сингдиришга алоҳида эътибор қаратиш лозим. Шу билан бирга давлат хизматчиларида айнан аҳлоқий иммунитетни шакллантириш ҳам коррупциянинг олдини олишнинг асосий мезони ҳисобланади.

 

Ҳамид Бобоқулов, Қашқадарё вилоят суди жиноят ишлари бўйича судьяси

Судьяларнинг аҳоли билан очиқ мулоқотлари давом этмоқда

Маълумки, оилалар ва маҳаллалардаги ижтимоий-маънавий муҳитга салбий таъсир кўрсатувчи омилларнинг сабаб ва шарт-шароитларини аниқлаш ҳамда бартараф этишга қаратилган чора-тадбирларни амалга ошириш, фуқароларнинг ўзини-ўзи бошқариш органларида жамоат тартиби ва хавфсизлигини таъминлаш, ҳуқуқбузарликларнинг барвақт олдини олиш, шу жумладан, хотин-қизлар ҳуқуқбузарлиги профилактикаси, вояга етмаганлар ўртасида назоратсизлик ҳамда ҳуқуқбузарликларга доир ишларда ва уларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилишда ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар билан ўзаро ҳамкорликни мустаҳкамлашга кўмаклашишда  фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органларининг давлат органлари ҳамда фуқаролик жамияти институтлари билан яқин ҳамкорлиги муҳим ўрин тутади.

Қашқадарё вилоят суди судьяларининг аҳоли билан ўтказиб келаётган очиқ мулоқотлари 2022 йил 25 август куни Қарши шаҳридаги “Ишга марҳамат” моно марказида давом этди.

Шу куни Қашқадарё вилоят судининг жиноят ишлари бўйича судьялари Ш.Бахтиёров, Ф.Қамбарова, А.Ғаппоров ва Н.Абдуллаевлар Қарши шаҳридаги “Ойдин” ва “Пахтазор-1” МФЙ фуқаролари ва моно марказда иш ўрганадиган тингловчиларга жиноятчилик ва ҳуқуқбузарликка қарши кураш, фирибгарлик, одам савдоси ва гиёҳвандлик воситалари билан қонунга хилоф равишда муомала қилиш жиноятлари, жазо турлари ҳақида маърузалар қилишди.

Бундан ташқари, Жиноят ишлари бўйича Қарши шаҳар суди судьяси Б.Умиров томонидан бир қатор жиноят ишлари очиқ сайёр суд мажлисида кўрилиб, суд ҳукмлари ва хусусий ажримлар муҳокамаси ўтказилди.

Учрашувда суд-ҳуқуқ соҳасида олиб борилаётган ислоҳотлар, ушбу ислоҳотларнинг асл мақсади аҳолининг одил судловга бўлган ишончини ошириш, жамиятда қонун устуворлигини таъминлаш ва қонунийликни мустаҳкамлаш эканлиги ҳамда муҳим сиёсий жараён – Конституциявий ислоҳотлар ҳақида маълумотлар берилди.

Шунингдек, жиноятчилик ва ҳуқуқбузарликнинг барвақт олдини олиш, аҳолининг ҳуқуқий маданиятини ошириш, вояга етмаганлар ва ёшларни Ватанга муҳаббат, ватанпарварлик, миллий ва умуминсоний қадриятларга ҳурмат руҳида тарбиялаш бўйича ўз фикрларини билдирдилар.

Очиқ мулоқотда фуқаролар томонидан турли мавзуларда берилган саволларга жавоблар ва тушунтиришлар берилди, айрим масалалар тегишли сектор раҳбари эътиборига етказилиши маълум қилинди.

 

 

Қашқадарё вилоят суди жамоатчилик ва ОАВ билан алоқалар бўлими

“Терроризм” жинояти тушунчаси ва мазкур жиноят учун тайинланадиган жазо турлари

“Террор” атамаси лотинчадан таржимада “қўрқув”, “даҳшат” деган маънони англатади. Терроризм эса террор сиёсати ва амалиётининг қўлланиши, яъни сиёсий рақибларни бартараф этиш мақсадида жисмоний зўрлик ишлатиш, уларни жисмонан йўқ қилиб ташлаш, ўлдириш маҳсулидир.

Бугунги кунда терроризм алоҳида бир мамлакат доирасидагина амалга оширилаётгани йўқ, у бир давлат ҳудудидан ташқарига чиқмоқда ва халқаро терроризм деб номланган ҳодисага айланмоқда. Халқаро терроризм – бу халқаро миқёсда содир этиладиган, одамларнинг беҳуда ҳалок бўлиши, шаҳарларнинг бузилиши, давлатларнинг вайрон бўлиши, улар иқтисодий ривожланиш даражасининг пасайиши ва ҳоказоларга сабаб бўладиган ижтимоий хавфли қилмишлар йиғиндисидир.

Терроризмга қарши курашни кучайтириш бўйича аксарият мамлакатларда кўп томонлама конвенциялар ва қонунлар қабул қилинди. Жумладан, Ўзбекистон Республикасида “Терроризмга қарши кураш тўғрисида” махсус қонун қабул қилинди (2000 йил 15 декабрь).

Қонунда давлат органларининг терроризмга қарши кураш соҳасидаги ваколатлари, террорчиликка қарши операциянинг ўтказилиши, террорчилик ҳаракати оқибатида етказилган зарарни қоплаш ва жабрланган шахсларнинг ижтимоий реабилитацияси, терроризмга қарши курашда иштирок этаётган шахсларнинг ҳуқуқий ва ижтимоий ҳимояси, террорчилик фаолиятида иштирок этганлик ҳамда терроризмга қарши кураш тўғрисидаги қонунчиликни бузганлик учун жавобгарлик каби масалалар ҳуқуқий асослаб берилган.

Шунингдек, террорчилик ҳаракатларига қарши халқаро даражада курашиш учун БМТ Хавфсизлик Кенгашининг 2001 йил 28 сентябрда қабул қилинган 1375-сон Резолюцияси ҳам алоҳида аҳамият касб этади. Хусусан, мазкур ҳужжатда терроризмни қўллаш амалиёти қораланган ва тақиқланган, давлатларнинг ушбу ижтимоий хавфли ҳодисага қарши курашишга бўлган иродаси мустаҳкамланган.

Халқаро ҳуқуқда терроризмга қарши курашишга йўналтирилган қатор конвенциялар мавжуд. Масалан, Терроризмни йўқ қилиш ҳақидаги Европа Конвенцияси (Страсбург, 1977 йил 27 январь), Мустақил Давлатлар Ҳамдўстлиги давлатлари иштирокчиларининг терроризмга қарши курашиш бўйича ҳамкорлиги ҳақидаги шартномаси (Минск, 1999 йил 4 июнь), Бомбани қўллаш билан боғлиқ терроризмга қарши кураш тўғрисидаги халқаро конвенция (Нью-Йорк, 1997 йил 15 декабрь), Терроризм, сепаратизм ва экстремизмга қарши кураш тўғрисидаги Шанхай конвенцияси (Шанхай, 2001 йил 15 июнь) ва ҳ.к.

Терроризм жиноий ҳаракатнинг энг оғир кўринишларидан бири бўлиб, айбдор атрофдагиларда қўрқув, ғалаён уйғотишга, уларнинг меъёрий одати ва ижтимоий фойдали фаолиятини тўхтатиб қўйишга, ҳокимият ва бошқарув органларига қаршилик қилиб, ўзининг ноқонуний мақсадларига эришишга ҳаракат қилади.

Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 155-моддасига мувофиқ, Терроризм – халқаро муносабатларни мураккаблаштириш, давлатнинг суверенитетини, ҳудудий яҳлитлигини бузиш, хавфсизлигига путур етказиш, уруш ва қуролли можаролар чиқариш, ижтимоий-сиёсий вазиятни беқарорлаштириш, аҳолини қўрқитиш мақсадида давлат органини, халқаро ташкилотни, уларнинг мансабдор шахсларини, жисмоний ёки юридик шахсни бирон бир фаолиятни амалга оширишга ёки амалга оширишдан тийилишга мажбур қилиш учун зўрлик, куч ишлатиш, шахс ёки мол-мулкка хавф туғдирувчи бошқа қилмишлар ёхуд уларни амалга ошириш таҳдиди билан содир этилса – саккиз йилдан ўн йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади;

-вазиятни беқарорлаштириш ёки давлат органлари томонидан қарор қабул қилинишига таъсир кўрсатиш ёхуд сиёсий ёки бошқа ижтимоий фаолиятга тўсқинлик қилиш мақсадида давлат ёки жамоат арбоби ёхуд ҳокимият вакилининг давлат ёки жамоатчилик фаолияти муносабати билан унинг ҳаётига суиқасд қилиш ёки унинг баданига шикаст етказиш – ўн йилдан ўн беш йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади;

-ушбу ҳаракатлар одам ўлишига ёки бошқа оғир оқибатларнинг келиб чиқишига сабаб бўлса – ўн беш йилдан йигирма беш йилгача озодликдан маҳрум қилиш ёки умрбод озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади.

Терроризмни тайёрлашда иштирок этган шахс, агар у ҳокимият органларига ўз вақтида хабар бериш ёки бошқа усул билан оғир оқибатлар юзага келишининг ҳамда террорчилар мақсадлари амалга оширилишининг олдини олишга фаол кўмаклашган бўлса, башарти бу шахснинг ҳаракатларида жиноятнинг бошқа таркиби бўлмаса, жиноий жавобгарликдан озод этилади.

 

Анвар Элмуродов, Қашқадарё вилоят судининг жиноят ишлари бўйича судьяси    

ДИҚҚАТ, ТАНЛОВ!

Қашқадарё вилоят, туман, шаҳар ва туманлараро судларининг қуйидаги бўш иш ўринларига танлов эълон қилинади:

– Жиноят ишлари бўйича Касби туман судининг судья ёрдамчиси вазифасига 1 нафар;

– Жиноят ишлари бўйича Чироқчи туман судининг судья ёрдамчиси вазифасига 1 нафар;

– Жиноят ишлари бўйича Косон туман судининг девонхона мудири вазифасига 1 нафар;

– Касби туманлараро иқтисодий судининг судья ёрдамчиси вазифасига 1 нафар;

– Фуқаролик ишлари бўйича Яккабоғ туманлараро судининг судья ёрдамчиси вазифасига 1 нафар;

– Фуқаролик ишлари бўйича Қарши туманлараро судининг судья ёрдамчиси вазифасига 2 нафар.

Танловда олий юридик маълумотли, Ўзбекистон Республикаси фуқароси бўлган шахслар қатнашиши мумкин.

Номзодлар очиқлик, шаффофлик, тенглик принциплари асосида Комиссия томонидан белгиланган тартибда суҳбатдан ўтказилади.

 

Аризалар 2022 йил 12 август соат 17:00 га қадар қабул қилинади.

Мурожаат учун тел: (75) 221-05–58.

Электрон почта манзили: jib.qash.mh@sud.uz

Манзил:  Қашқадарё вилоят суди (180108, Қарши шаҳри Бунёдкорлик кўчаси 10a уй)

Skip to content