
Yangi Oʼzbekiston — yangi sud prinsipi doirasida amalga oshirilayotgan islohotlar zamirida inson manfaatlari
Keyingi yillarda aholining odil sudlovga erishish imkoniyatlarini yanada kengaytirish uchun insonning qadr-qimmati ustuvorligini taʼminlashga qaratilgan muhim islohotlar amalga oshirildi.
Xususan, mamlakatimizda sud-huquq tizimini yanada takomillashtirish, fuqarolar va tadbirkorlarning huquqlari hamda qonuniy manfaatlarini ishonchli himoya qilish choralarini kuchaytirish, odil sudlovni samarali taʼminlash boʼyicha izchil ishlar olib borildi. Olib borilgan ishlar natijasida odil sudlovni amalga oshirish jarayonida shaxslarning huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish darajasi yangi bosqichga chiqdi.
Shuningdek, bugungi kunda sud qarorlarining qonuniyligi, asosliligi va adolatliligini tekshirish institutini takomillashtirish orqali protsessual kodekslarga fuqarolar uchun qulay hamda soddalashtirilgan tartibni yaratishga qaratilgan tegishli oʼzgartirish va qoʼshimchalar kiritildi.
Bundan tashqari yangi tahrirdagi Oʼzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida sud hokimiyatining mustaqil holda ish yuritishiga va sudyalar muayyan ishlar boʼyicha hisobdor boʼlmasligiga oid konstitutsiyaviy kafolatlar belgilab qoʼyilganligi sudlar faoliyati samaradorligini oshirish yoʼlidagi yana bir muhim qadam boʼldi.
Mazkur konstitutsiyaviy kafolatlarni hayotga toʼlaqonli tatbiq etish, sud hokimiyatining mustaqilligi kafolatlarini yanada mustahkamlash maqsadida sudlar raislarining xalq deputatlari mahalliy Kengashlariga bir yilda kamida bir marta axborot taqdim etishi haqidagi qoidani bekor qilish, shuningdek, sud qarorlarini qayta koʼrish instituti takomillashtirilganligi munosabati bilan yagona sud amaliyotini taʼminlash, qonunchilikdagi ayrim boʼshliqlarni va ziddiyatlarni bartaraf etish zaruriyati yuzaga keldi.
Shunga koʼra, Oʼzbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga sud hokimiyatining mustaqilligi kafolatlarini mustahkamlashga, sudlar faoliyati haqida jamoatchilikni xabardor qilishga hamda yagona sud amaliyotini taʼminlashga qaratilgan oʼzgartirish va qoʼshimchalar kiritish toʼgʼrisida qabul qilingan 943-sonli Qonun bilan Oʼzbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga sudlar raislarining xalq deputatlari mahalliy Kengashlariga bir yilda kamida bir marta axborot taqdim etishi haqidagi qoidani bekor qilishni, oʼz navbatida sudlarning oʼz faoliyati toʼgʼrisida jamoatchilikni har chorakda ommaviy axborot vositalari orqali xabardor qilib borishini, shuningdek, sud qarorlarini qayta koʼrish instituti takomillashtirilganligi munosabati bilan yagona sud amaliyotini taʼminlashni nazarda tutuvchi oʼzgartirish va qoʼshimchalar kiritildi.
Xulosa oʼrnida aytganda, ushbu Qonun sud hokimiyatining mustaqilligi kafolatlarini yanada mustahkamlashga, jamiyatning sudlar faoliyati toʼgʼrisida muntazam axborot olishi uchun mustahkam huquqiy asoslarni yaratishga, sudyalar zimmasiga odil sudlovni amalga oshirish bilan bogʼliq boʼlmagan biror-bir majburiyat yuklatilishining oldini olishga hamda ular faoliyatining shaffofligini taʼminlashga, shuningdek qonunchilikdagi ayrim boʼshliqlar va ziddiyatlarni bartaraf etishga xizmat qiladi.
Orif Qurbonov, Qashqadaryo viloyat sudi iqtisodiy ishlar boʼyicha sudyasi